Zakres kontroli

Wymagania ogólne

• Aktualność orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na określonym stanowisku, które są wydane przez uprawnionego lekarza wykonującego badania profilaktyczne pracowników

• Stosowanie się do zaleceń lekarza sprawującego opiekę profilaktyczną nad pracownikami

• Prowadzenie rejestru chorób zawodowych oraz zgłoszeń podejrzenia choroby zawodowej

• Opracowanie i zapewnienie ocen i dokumentacji ryzyka zawodowego oraz informacji o sposobie informowania pracowników o ryzyku zawodowym

• Utrzymanie właściwego stanu sanitarnego pomieszczeń i urządzeń pracy oraz usuwanie na bieżąco ze stanowisk pracy odpadów produkcyjnych

• Zapewnienie i dostępność dla pracowników instrukcji bhp

• Zapewnienie środków ochrony indywidualnej, odzieży, obuwia roboczego oraz środków higieny osobistej przewidzianych na danym stanowisku pracy.

• Zapewnienie znaków nakazujących stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej

• Zapewnienie i utrzymanie we właściwym stanie sanitarnym i technicznym pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych, odpowiednich do liczby zatrudnionych pracowników oraz prowadzonej działalności.

• Zapewnienie pracownikom odpowiednich posiłków i napojów.

• Zapewnienie systemu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środków do udzielania pierwszej pomocy.

Czynniki szkodliwe

• Wykonywanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia  występujących w środowisku pracy przez uprawnione laboratoria.

• Rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia w pełnym zakresie ich występowania.

• Karty badan i pomiarów, w których na bieżąco są wpisywane wyniki badan i pomiarów czynników szkodliwych

• Podejmowane działania zapobiegawcze w związku ze stwierdzonymi przekroczeniami  normatywów higienicznych

• Informowanie pracowników o wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych oraz udostępnianie wyników pracownikom.

Substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy

• Rejestr prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

• Rejestr pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

• Przekazywanie właściwemu PWIS informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

• Wykonywanie badań i pomiarów czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

• Właściwe oznakowanie stanowisk pracy, opakowań, zbiorników i instalacji zawierającej substancję chemiczną, mieszaninę lub czynnik o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

• Przeprowadzanie okresowych szkoleń pracowników

• Stosowanie odpowiednich środków zabezpieczających pracowników przed nadmiernym narażeniem na działanie czynników rakotwórczych

• Informowanie (na bieżąco) pracowników i ich przedstawicieli o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,

• Orzeczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy

• Ograniczenie do niezbędnego minimum liczby pracowników mających kontakt z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,

• Zaopatrzenie pracowników w wymagane środki ochrony indywidualnej,

• Wprowadzenie zakazu spożywania posiłków i napojów w miejscach kontaktu z czynnikami rakotwórczymi,

• Wprowadzenie zakazu palenia tytoniu w miejscach kontaktu z czynnikami rakotwórczymi,

• Określenie zasad postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących zagrożenie dla pracowników (instrukcje stanowiskowe bhp).

Narażenie przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest

• Zatwierdzenie programu gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, informacja o sposobie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi

• Plan usuwania wyrobów zawierających azbest obejmujący identyfikację azbestu oraz zakres niezbędnych zabezpieczeń pracowników oraz środowiska przed narażeniem na szkodliwość emisji azbestu

• Przeszkolenie pracowników oraz osób kierujące pracami lub nadzorujących powyższe prace w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur dotyczących bezpiecznego postępowania przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest

• Warunki bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest z miejsca ich występowania m.in.odizolowanie obszaru prac poprzez zastosowanie osłon zabezpieczających przenikanie azbestu do środowiska,

• Umieszczenie w strefie prac w widocznym miejscu tablic informacyjnych: „Uwaga! Zagrożenie azbestem” lub „Uwaga! Zagrożenie azbestem – krokidolitem”

• Zastosowanie odpowiednich środków technicznych ograniczających do minimum emisję azbestu do środowiska

• Oznakowanie pomieszczeń, w których prowadzona jest działalność w kontakcie z wyrobami zawierającymi

• Instrukcja bezpiecznego postępowania i ochrony przed narażeniem na pył azbestowy

• Opakowane i oznakowane odpadów zawierających azbest

• Wyniki pomiarów stężenia pyłu azbestu w środowisku pracy.

• Ocena ryzyka zawodowego.

• Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

• Przechowywanie i sposób oczyszczania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej po zakończeniu pracy w warunkach narażenia na działanie azbestu

• Przestrzeganie zakazu spożywania posiłków, picia napojów, palenia tytoniu, przechowywania rzeczy osobistych oraz przebywania bez uzasadnionej potrzeby w miejscach wykonywania prac, w których występuje narażenie na działanie pyłu azbestu.

• Rejestr prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

• Rejestr pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

• Przekazanie corocznie właściwemu PWIS informacji o substancjach chemicznych, preparatach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym - według obowiązującego wzoru.

• Orzeczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku

• Zlecenie na wniosek lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad narażonymi pracownikami dodatkowych badań stanu zdrowia innych pracowników narażonych w podobny sposób, w przypadku rozpoznania lub podejrzenia u pracownika zmian w stanie zdrowia, o których można przypuszczać, że powstały w wyniku narażenia zawodowego na działanie azbestu

Szkodliwe czynniki biologicznei

• Ocena ryzyka zawodowego w zakresie występowania w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych, zawierająca:

• Rejestr prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 lub 4 grupy zagrożenia, zawierający niezbędne informacje:

• Rejestr pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 lub 4 grupy zagrożenia,

• Środki ochrony zbiorowej,

• Środków ochrony indywidualnej i ich przechowywanie w wyraźnie oznakowanym miejscu,

• Zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków spożywania posiłków i napojów w wydzielonych pomieszczeniach,

• Zapewnienie pracownikom właściwych pomieszczeń, urządzeń higieniczno-sanitarnych, środków higieny osobistej, środków do odkażania skóry lub błon śluzowych (w przypadku konieczności ich stosowania),

• Zapewnienie pracownikom odpowiednich środków hermetyczności w celu zapobiegania i redukcji przypadkowego przeniesienia lub uwolnienia szkodliwego czynnika biologicznego oraz innych znaków ostrzegawczych,

• Stosowanie znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym,

• Plan postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia,

• Badania na obecność szkodliwego czynnika biologicznego (tam gdzie jest to konieczne i technicznie wykonalne),

• Warunki bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania odpadów przez pracowników, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemników,

• Procedury bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, dotyczące:

  -pobierania, transportu oraz przetwarzania próbek i materiałów pochodzenia ludzkiego lub zwierzęcego,

  -dezynfekcji,

  - bezpiecznego usuwania i postępowania ze skażonymi odpadami,

  - instrukcje postępowania w razie awarii lub wypadku związanych z uwolnieniem się szkodliwego czynnika biologicznego,

  -postępowania w razie narażenia na szkodliwy czynnik biologiczny zakwalifikowany do grupy 3 lub 4 zagrożenia (jeżeli występują),

• Warunki odkażania, czyszczenia, w razie konieczności niszczenia odzieży, środków ochrony indywidualnej i wyposażenia, które uległy skażeniu szkodliwym czynnikiem biologicznym,

• Szkolenia dla pracowników mających kontakt ze szkodliwym czynnikiem biologicznym,

• Poinformowanie właściwego inspektora sanitarnego o użyciu szkodliwego czynnika biologicznego do celów naukowo-badawczych, diagnostycznych lub przemysłowych

• Zaproponowanie uodpornienia przy użyciu dostępnych szczepionek (w przypadku pracowników wykonujących prace związane z narażeniem na szkodliwy czynnik biologiczny zakwalifikowany do grupy 3 lub 4 zagrożenia),

• Przypadki powierzania prac związanych z narażeniem na kontakt z czynnikami biologicznymi grupy 3 lub 4 pracownikom nieuodpornionym przy użyciu dostępnych szczepionek

Zranienia ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych

• wykaz zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych

• raport o bezpieczeństwie i higienie pracy w podmiocie leczniczym w zakresie zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych - sporządzany nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy

• działania eliminujące lub ograniczające ryzyko wystąpienia zranień ostrymi narzędziami oraz zakażeń

• ocena ryzyka zawodowego (w tym rodzaje wykorzystywanych do udzielania świadczeń zdrowotnych ostrych narzędzi) - aktualizowana nie rzadziej niż raz na 2 lata

• dostęp do instrukcji oraz innym sporządzonych w formie papierowej i elektronicznej informacji o zasadach używania ostrych narzędzi i środków ochrony indywidualnej, określonych w procedurach (procedury bezpiecznego postępowania z ostrymi narzędziami, procedury używania odpowiednich do rodzaju i stopnia narażenia środków ochrony indywidualnej), a także obowiązujących przepisach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych

• procedury postępowania przed i poekspozycyjnego, postępowania z odpadami, stosowania środków indywidualnych

• dobre praktyki zapobiegania narażeniu na zranienia ostrymi narzędziami

• program szkoleń mających na celu zapobieganie narażeniu i jego skutkom i ich systematyczność

Produkty biobójcze

W obrocie i stosowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą znajdować się tylko te produkty biobójcze, na które:

1. zostało wydane pozwolenie na wprowadzanie do obrotu

2. zostało wydane pozwolenie tymczasowe,

3. została wydana decyzja o wpisie do rejestru produktów biobójczych niskiego ryzyka,

4. zostało wydane pozwolenie na obrót, o którym mowa w art. 54 ustawy o produktach biobójczych (dotyczy okresu przejściowego – aktualnie do 31.12.2024 r.).

Opakowanie, klasyfikacja i oznakowanie produktów biobójczych

W obrocie mogą znajdować się produkty biobójcze wyłącznie w oryginalnych, szczelnych opakowaniach jednostkowych, wykluczających możliwość pomyłkowego zastosowania do innych celów, a w szczególności w celu spożycia przez ludzi.

Produkty biobójcze powinny być klasyfikowane i oznakowane zgodnie z przepisami o substancjach chemicznych i ich mieszaninach.

Oznakowanie opakowania powinno zawierać m.in. następujące informacje, w języku polskim, określające:

• tożsamość wszystkich substancji czynnych i ich stężenia;

• numer pozwolenia, pozwolenia tymczasowego albo wpisu do rejestru;

• postać produktu;

• zakres stosowania;

• zalecenia dotyczące stosowania, dawki lub ilości;

• informacje szczegółowe dotyczące bezpośrednich i pośrednich ubocznych skutków stosowania i wskazówki odnośnie udzielania pierwszej pomocy w razie zatrucia lub uczulenia;

• napis „przed użyciem przeczytaj załączoną ulotkę informacyjną”, w przypadkach gdy wielkość opakowania uniemożliwia umieszczenie wszystkich wymaganych danych;

• postępowania z odpadami produktu i opakowaniem;

• numer serii i datę ważności uwzględniającą normalne warunki przechowywania produktu;

• okres od zastosowania produktu do uzyskania skutku biobójczego

• niezbędny czas wentylacji pomieszczeń poddanych zabiegowi produktem

W przypadkach uzasadnionych względami bezpiecznego stosowania produktu oznakowanie powinno dodatkowo zawierać następujące informacje:

• rodzaj użytkowników, jeżeli produkt jest wyłącznie dla nich przeznaczony;

• informacje o każdym szczególnym zagrożeniu dla środowiska;

• w przypadku mikrobiologicznych i chemicznych produktów biobójczych informacje wymagane przez odrębne przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.

Informacje, o których mowa w pkt 1, 2, 4, 7, 9 i 11, należy zamieszczać na etykiecie produktu. Informacje, o których mowa w ust. 3 pkt 3, 5, 6, 8, 10, 12, 13, 14 mogą być zamieszczane w innym miejscu opakowania jednostkowego lub w ulotce informacyjnej.

Detergenty

Ocena realizacji wymogów w zakresie wprowadzania do obrotu detergentów wynikająca z rozporządzenia (WE) nr 648/2004 z dnia 31 marca 2004 r. obejmuje sprawdzenie min. następujących obowiązków:

• spełnienie kryteriów dla całkowitej biodegradacji tlenowej przez środek powierzchniowo czynny lub detergent (ewentualne odstępstwa) czy na oznakowaniu opakowania detergentu, przeznaczonego do sprzedaży użytkownikowi, umieszczono trwale, za pomocą widocznych liter i w języku polskim znajduje się:

• nazwa i nazwa handlowa produktu

• nazwa lub nazwa handlowa lub znak towarowy i pełny adres oraz numer telefonu osoby odpowiedzialnej za wprowadzenie produktu do obrotu

• adres, adres mailowy, numer telefonu pod którym dostępny jest arkusz danych składników przeznaczonych dla personelu medycznego

Czy na opakowaniu detergentów wykazano:

• zawartość składników jeżeli dodano środki konserwujące niezależnie od ich stężenia

• nazwy składników z kompozycji zapachowych, w stężeniu powyżej 0,01 % wagowego, mogących powodować alergie, jeżeli dodano

Należy pamiętać, że dla detergentów przeznaczonych do użytku w sektorze przemysłowym, które nie są udostępnione dla ogółu społeczeństwa, wyżej wymienione wymagania nie muszą być spełnione, jeżeli równoważną informację dostarcza się w formie arkusza danych technicznych, karty charakterystyki, lub w podobny właściwy sposób.

Oznakowanie opakowania detergentu ciekłego nie powinno zawierać elementów graficznych przedstawiających owoce, które mogą wprowadzać użytkownika w błąd, co do przeznaczenia produktu.

Prekursory narkotyków kat. 2 i 3

Z 1 lipca 2015 r. weszły w życie zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. 2015.875). Zgodnie z nowymi przepisami dotychczasowy wykaz prekursorów kategorii 2 uległ zmianie w ten sposób, że wydzielono dwie podkategorie:

oraz sole ww. substancji w każdym przypadku, gdy istnienie takich soli jest możliwe.

Użytkownicy prekursorów kategorii 2A mają obowiązek, przed ich nabyciem, uzyskać rejestrację u Inspektora do spraw Substancji Chemicznych.

W związku z powyższymi zmianami, od 1 lipca 2015 r. dotychczasowy obowiązek zgłaszania miejsc wprowadzania prekursorów narkotykowych kat. 2 do obrotu zostaje zastąpiony obowiązkiem uzyskania rejestracji. Obowiązek ten dotyczy także użytkowników bezwodnika octowego.

Prekursory kategorii 3

oraz sole ww. substancji w każdym przypadku, gdy istnienie takich soli jest możliwe.

W przypadku prekursorów narkotykowym rozróżniamy handel wewnątrzwspólnotowy oraz handel z państwami trzecimi.

Kontrola prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3 w obrocie wewnątrzwspólnotowym wynikająca z rozporządzenia (WE) Nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów narkotyków (Dz. Urz. UE L 47 z 18.02.2004 z późn. zm.) obejmuje sprawdzenie, czy:

1. Podmiot wprowadzający do obrotu prekursory narkotyków kategorii 2 :

• wyznacza funkcjonariusz odpowiedzialnego z ich handel

• zgłasza (i uaktualnia) do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego nazwisko i szczegóły kontaktowe funkcjonariusza

• rejestruje się u Inspektora ds. Substancji Chemicznych

• przed wprowadzeniem do obrotu uaktualnia w Biurze ds. Substancji Chemicznych adres zakładu, w którym wytwarza lub z którym prowadzi handel tymi substancjami

• dokumentuje transakcje wprowadzenia do obrotu (jeżeli jest to wymagane)

• przechowuje i udostępnia dokumentację transakcji przez okres nie krótszy niż 3 lata od zakończenia roku kalendarzowego, w którym miało miejsce ich wprowadzenia do obrotu

• zapewnia by etykieta prekursorów zawierała nazwy substancji według określeń zawartych w załączniku I

• przekazuje do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego informacje dotyczące ilości substancji wykorzystanych lub dostarczonych każdemu odbiorcy.

2. Czy dokumentacja dotycząca transakcji zawiera:

• nazwę prekursora narkotyków kategorii 2

• ilość i wagę prekursora narkotyków kategorii 2, ilość i wagę mieszaniny, procentową zawartości każdego prekursora narkotyków kategorii 2 będącego składnikiem mieszaniny

• nazwę i adres dostawcy, dystrybutora, odbiorcy

• deklarację klienta, zgodną z obowiązującym wzorem, dotyczącą wykorzystania prekursorów.

Z kolei w przypadku handlu prekursorami narkotyków pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi, kontrola obejmuje ocenę:

• dokumentacji wszystkich przywozów, wywozów lub działań w zakresie pośrednictwa związanego z substancją sklasyfikowaną w kategorii 2 i 3,

• przechowywania i udostępniania dokumentacji, obejmującej prekursory, dotyczącej: przywozu, wywozu lub pośrednictwa, przez okres 3 lat od zakończenia roku kalendarzowego, w którym miała miejsce dana operacja

• zawartości etykiety prekursorów,

• zgłoszenia miejsca prowadzenia działalności do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego przez podmiot uczestniczący w przywozie/wywozie lub w działaniach w zakresie pośrednictwa związanego z prekursorami narkotyków,

• wyznaczenia funkcjonariusza odpowiedzialnego za handel,

• zgłaszania (i uaktualniania) do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego nazwiska i szczegółów/danych kontaktowych funkcjonariusza,

• przekazania do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego informacji dotyczącej działań związanych z wywozem, przywozem i pośrednictwem.